Kuzey ışıkları nedir? Kuzey ışıkları nasıl oluşur? Renkli ışıkların gökyüzünde dans etmesine sebep olan eşsiz bir doğa olayıdır. Kuzey ışıkları ya da kutup ışıkları olarak da bilinen bu doğal harikanın asıl adı kuzey enlemlerde aurora borealis, güney enlemlerde ise aurora australis olarak geçer. Kutup ışıkları bu “aurora” ismini Roma mitolojisinde Şafak Tanrıçası olarak geçen Aurora’dan almıştır.
Peki Kuzey Işıkları Nasıl Oluşur?
Güneş, sürekli olarak elektron ve proton yüklü parçacıklar yayar. Bu parçacıklar, Dünya’nın manyetik alanına yakalanır ve Dünya’nın atmosferine yönlendirilir. Atmosferde bulunan azot ve oksijen gazlarıyla çarpışması sonucunda gaz moleküllerinin elektronları daha yüksek enerjiye ulaşır. Daha sonra bu elektronlar temel enerji seviyesine dönerken ışık yayarlar ve böylece kutup ışıkları oluşur.
Çarpışmaya katılan gaz moleküllerine bağlı olarak kuzey ışıklarının renkleri değişir:
- Oksijen molekülü sarı, yeşil, kırmızı
- Azot molekülü ise mavi, mor, pembe, kırmızı tonlarında görülür.
Kutup Işıkları Nerelerde Görülebilir?
Genellikle yüksek enlemlerde özellikle Kuzey Kutbu çevresinde sıkça görünebilir. Ancak nadiren daha düşük enlemlerdeki bölgelerde özellikle güneş faaliyetlerinin yoğun olduğu dönemlerde görülebilir.
Kuzey Işıklarının görülebileceği en iyi yerler:
- İskandinav Ülkeleri: Norveç, İsveç, Finlandiya’nın kuzey bölgeleri, İzlanda’da Reykjavik bölgesi.
- Kanada: Kuzey bölgeleri özellikle Yukon, Northwest Territories ve Nunavut.
- Alaska: ABD’nin kuzeyinde bulunan bu eyalette özellikle kış aylarında sıkça görülür.
- Rusya: Rusya’nın kuzey bölgelerinde, özellikle Kuzey Sibirya’da görülür.
Kuzey Işıkları Ne Zaman Görülebilir?
Yılın herhangi bir zamanında görülebilen kuzey ışıkları genellikle kış aylarında daha belirgin görünür. Sebebi ise bu aylarda gecelerin daha uzun ve karanlık olmasıdır.
Kutup ışıkları ekinoks dönemlerinde (Eylül ve Mart) daha aktiftir. Çünkü bu dönemlerde Güneş’ten gelen yüklü parçacık miktarı artar. Bu da Kutup ışıklarının daha parlak ve daha yoğun olmasını sağlar.
Kuzey ışıkları 5 Kasım 2023 gecesi Türkiye’de de bazı bölgelerde görüldü.